दिवाळी २०२० स्पेशल- ७

निश्चय                                         लेखिका- मानसी चापेकर

“स्वाती, अजून काकू कश्या आल्या नाहीत नाश्त्याला, दहा वाजले”

“हो गं, एरवी अगदी परफेक्ट असतात , मी बघते थांब” असं म्हणून स्वाती शेजारच्या देशपांडे काकूंकडे गेली आणि तिने त्यांच्या दारावरची  बेल वाजवली. चार पाच वेळा बेल वाजवल्यानंतरही दार उघडलं गेलं नाही तेव्हा मात्र स्वाती घाबरली

“आई, अगं काकू आल्या आहेत ना नक्की बाजारातून?”

“हो तर, मगाशीच म्हणाल्या ना मला येते मी सगळं समान घरात ठेऊन आणि अंघोळ करून नाश्त्याला”

लॉक डाऊन नंतर आज आठ दिवसांनी केवळ किराणा आणायला गेलेल्या देशपांडे काकू घरात एकट्याच राहत होत्या, त्यांची एकुलती एक मुलगी मेधा आणि तिचे मिस्टर हे नोकरी निमित्त गेले वर्षभर अमेरिकेला गेले होते. खरंतर स्वाती म्हणालेली मी सामान आणून देते, पण ‘माझे पायही मोकळे होतील’ म्हणून त्या स्वतःच गेल्या होत्या.

दोन वर्षांपूर्वी  देशपांडे काकूंची खुप मोठी हार्ट सर्जरी झाली होती, तेव्हापासून त्यांना मेधा खूप जपत होती, पण वर्षापूर्वी तिला नोकरीसाठी अमेरिकेला जायला लागले त्यामुळे शेजारी असलेल्या फडके काकूंना तिने  आईची काळजी घ्यायला सांगितले होते. तसे खुपसे नातेवाईक सुद्धा गावातच होते, पण प्रत्येकाला कुठे सांगणार ,आणि त्यांचा शेजार खूप चांगला होता.

“काकू, अहो काकू, दार उघडा, कुठे आहात? पडला बिड्लात का कुठे? काकू…. “ असे म्हणत फडके काका काकू आणि स्वाती जवळ जवळ दहा मिनिटे प्रयत्न करत होत्या, आजूबाजूचे शेजारी पण दरवाजा उघडून बघायला लागले , पण दारातच होते, कारण सोशल distancing.

अडी अडचणीला काही लागलं तर मेधाने तिच्या एका खूप जवळच्या मैत्रिणीचा श्वेताचा  फोन  नंबर फडके काकूंकडे देऊन ठेवला होता, आणि ती दोन तिन बिल्डिंग सोडून जवळच राहत होती. तिला स्वातीने फोन लावला आणि ती हे सगळे कळल्यावर धावतच पाच मिनिटांत तिथे आली.

“ काय झालं फडके काकू नक्की ?”

“ अगं मगाशी काकू आल्या सगळं समान घेऊन बाहेरून , म्हणाल्या येते नाश्त्याला , आणि दारच उघडत नाहीयेत, बघ ना”

परत एकदा श्वेताने प्रयत्न केला, पण आतून काहीच आवाज येत नव्हता, तिलाही काही कळत नव्हतं, शेजारी नेहमी असणारी दुसरी किल्ली सुद्धा नेमकी त्यांच्याकडे नव्हती, किल्लीवाला आत्ता ह्या वातावरणात मिळणं अशक्य होतं. पण देवाच्या कृपेने त्यांचे घर तळमजल्यावर होतं.

“स्वाती एक काम कर एक मोठी काठी दे आणि मागे ये माझ्यासोबत आपण खिडकीतून दाराची कडी येते काढता का ते बघू”

दोघी मागे गेल्या. खिडकी नशिबाने उघडी होती. त्यातून काठी आत घालून कशी बशी कडी उघडली आणि सगळ्यांचा जीव भांड्यात पडला.

सगळे आत आले, तेव्हा काकू नुकत्याच अंघोळ करून बाहेर आलेल्या आणि दरवाज्यापाशी पडलेल्या दिसल्या. सगळ्यांनी मिळून त्यांना बेडवर नेऊन ठेवलं. तोंडावर पाणी शिंपडलं आणि त्या हळू हळू डोळे उघडू लागल्या.

“ काकू ,बरी आहेस का गं ?” श्वेताने काकूंच्या कपाळावरून हात फिरवत मायेने विचारले

“काय गं काय झालं मला? मी कशी इथे ?आणि ते जाऊदे तू कशी इथे आलीस?”

“काकू , काकू … किती ते प्रश्न , धीर धर जरा आणि आधी हे पाणी पी, मी तुझं बिपी आणि शुगर चेक करते, मशीन कुठे?

“पण मला हे झालं काय?”

“काकू अगं तू चक्कर येऊन पडली असशील, मला स्वातीने बोलावलं, मी आले आणि खिडकीतून काठी घालून दार उघडलं, कसली सॉल्लिड  आहेस तू, बघ काय काय केलं आम्ही अगदी एखाद्या Detective सारखं”

केवळ वातावरणातला ताण घालवण्यासाठी श्वेता हे अगदी हसत बोलली

“ते जाऊदे आता तू ओके आहेस, पण उठू नकोस, पडूनच रहा” असं म्हणून श्वेताने बिपी आणि शुगर चेक केलं तर दोन्ही खूप वाढलं होतं. तिला कळेनाच आता काय करावं. आणि तिने निर्णय घेतला की काकूला घरी घेऊन जायचं. तिने फोन करून तिचा नवरा अलोक ह्याला गाडी घेऊन बोलावलं.

“श्वेता अगं आम्हीही घेऊ कि गं काळजी काकूंची, तू कशाला त्रास घेतेस?”

“फडके काकू, अगदी बरोबर आहे तुमचं, आणि तुम्हीपण घ्यालच काळजी, पण मलाच चैन पडणार नाही, हजारवेळा तुम्हाला, काकूला खुशालीचा फोन करण्यापेक्षा मी घरीच नेते काकूला, आणि ती बया बसली आहे ना सातासमुद्रापार ती मला सोडणार नाही, मी काकूला इथे असंच सोडलं तर”

अलोकचा फोन आला आणि कपाळाला हात लावत “अरे देवा” असं म्हणत श्वेता खुर्चीवर बसली.

“काय झालं गं श्वेता”

“काकू अहो अनेक दिवस गाडी बंद आहे ना लॉक डाऊन मुळे ,त्यामुळे गाडी चालूच होत नाहीये असं म्हणाला सुबोध, आणि काकूचा पायही मुरगळला आहे सो तिला चालत घेऊन जाणं शक्यच नाही, काय करावं आता?

“एक मिनिट, आमच्या इथे तो अरुण राहतो ना त्याची रिक्षा आहे, त्याला विचारते”

“पण काकू तो येईल का ह्या अश्या वातावरणात?”

“विचरून तर बघते”

फडके काकूंनी अरुणला फोन लावला, आणि तो अगदी पाचव्या  मिनिटाला तिथे हजर झाला. 

“अहो मला का नाही बोलावलं आधीच, देशपांडे काकू मला आई सारख्या अगदी, कितीवेळा त्यांनी मला अनेक बाबतीत मदत केली आहे, आणि कधीही हे उपकार फेडण्याची वेळ आलीच नाही , पण आता तुम्ही सांगा काय करू? तो कोरोना वगैरे ठीके, पण मी येतो रिक्षा घेऊन, बोला  कुठे जायचं आहे?”

“अरुण अरे दोन तीन बिल्डिंग सोडूनच अगदी जवळ माझी बिल्डिंग आहे, तिथेच जायचं आहे काकूंना घेऊन” श्वेता बोलली आणि सगळे काकूंच्या घरात  आले. 

“अरे अरुण तू ही आलास का?, बघ कशी पडली ही म्हातारी, आणि उगाच तुम्हा सगळ्यांची धावपळ”

“काकू तू गप राहा बरं, आता मस्त सेवा करून घे ह्या श्वेता ताईकडून, आणि आराम कर मस्त”

काकूंचा पाय बराच दुखावला होता, त्यामुळे त्यांना अगदी उचलूनच रिक्षात बेऊन बसवावे लागले.

श्वेताच्या घरी आल्यावर अरुण चहा पिऊन घरी गेला, खरतर तो नकोच म्हणत होता, पण श्वेताने आग्रहच केला.

श्वेताच्या सासूबाई गावाला राहत होत्या, कधीतरीच इकडे शहरात ह्यांच्या घरी यायच्या, त्यामुळे त्यांची बेडरूम तिने काकूंसाठी तयार केली.

हे सगळं आवरेपर्यंत दुपार होऊन गेलेली. श्वेताने पटकन काकूंच्या पथ्याचा अगदी कमी तिखट, तेल असलेला स्वयंपाक केला. तिचा मुलगा यश, नवरा सुबोध जेवायला बसले आणि स्वातीने आत काकूंना ताट वाढून आणलं, तेव्हा तिने काकुंच्या डोळ्यात पाणी बघितले.

“ए काकू, काय झालं ? काही होतंय का ? दुखतंय का काही, सांग हं प्लीज”

“श्वेता ह्या अचानक आलेल्या कोरोनाच्या संकटात, मी अजून एक संकटच आहे ना गं तुम्हाला, किती त्रास होणार आहे तुम्हाला माझ्यामुळे”

“गप गं तू काकू , त्रास कसला ,तू माझी आईच आहेस, आणि आईचा कसला गं त्रास?”

“ मी कशी आई तुझी?”

“तू विसरलीस का काकू?, माझं जेव्हा miscarriage झालं होतं दुसऱ्यावेळी तेव्हा जी काही तू माझी सेवा केली होतीस ती मी कशी गं विसरू? आणि कोरोनाचे हे संकट कधीतरी दूर होईलच ना , त्यासाठी मी जन्मभरासाठी जोडलेली मेधा आणि तुझ्यासारखी लाखमोलाची नाती विसरून जाऊ का?”

आता दोघींच्याही डोळ्यात पाणी होतं.

“किती गं गोड आहेस तू, कॉलेज मध्ये असताना ह्या सोशल मिडीयावरची तुमची मैत्री, पण किती घनिष्ट झाली पुढे, माझा तर केवळ सख्ख्या नात्यांवर विश्वास, पण ही तुमची मैत्री इतकी फुलत गेली कि मलाही हे नातं पटलं आणि सर्वात लाडकं झालं”

“काकू कुठलंही नातं एकतर्फी नसतं गं, जितकं मी प्रेम केलं मेधावर तितकंच किंबहुना जास्तच मला तुमच्याकडून मिळालं, आणि हा व्यवहार आहे का गं, कि मी प्रेम केलं, कि तुम्ही करावं, ही आंतरिक भावना आहे, हो कि नाही ?” 

“ए काकू आणि उगाच रडवलंस बघ तू , इतकी  मस्त तुझ्या आवडीची  ताकातली भेंडी केली आहेत, बघ बिचारी कशी मलूल पडली आहेत, आणि ही तू बनवतेस तशी कडीपत्त्याची चटणी, ए सांग ना मला कशी झाली आहे.” 

आणि काकू खुदकन हसली “वेडी आहेस बघ, कसं हसवायचं रडणाऱ्या माणसाला तुला पहिल्यापासून बरोबर जमतं”

“मी इथेच बसते तुझं जेवण होईपर्यंत , नाहीतर बसशील परत मुळूमुळू रडत” असं म्हणत श्वेता तिथेच काकूजवळ बसली

आणि दोघी एकमेकांना घास भरवत कितीतरी आठवणी काढत , हसत खेळत जेवल्या.

“आणि ऐक तू पूर्ण बरी झालीस तरीही, हे कोरोनाचे सावट दूर झाल्याशिवाय इथून कुठेच जायचं नाही आहेस, तुझा पाय बरा झाला  की तुझ्या हातचा गोडाचा शिरा आणि मटारच्या करंज्या खायच्या आहेत आम्हाला” असं म्हणून श्वेता त्यांना पायाला मलम लावून आणि पेनकिलर, त्यांच्या bp आणि शुगरच्या गोळ्या देऊन जेवायला गेली. आणि काकूंच्या डोळ्यात परत पाणी तरळलं, पण सुखाचं आणि आनंदाचे.

दुसऱ्या दिवसही काकू सवयीप्रमाणे सकाळीच साडेपाचला उठल्या, पण पाय अजूनही दुखत असल्यामुळे त्यांना उठता येत नव्हते. सकाळचे सर्व उरकायचे होते, चहाही हवा होता, पण आपण स्वतःच्या घरात नाही आहोत हे त्यांना माहित होते, पण सवय होणे कठीण होते. पाणी घ्यायला वाकून टेबलावरील तांब्या भांडं घ्यायला त्या वाकल्या तेव्हा चुकून भांडं त्यांच्या हातून खाली पडलं आणि जोरात आवाज झाला. लगेचच श्वेता धावत तिथे आली. “काकू काय झालं?, काय पडलं , , काही हवं होतं का गं?”

“श्वेता , बाळा sorry, तुला ह्या आवाजाने जाग आली का गं?, पाणी घ्यायला वाकले आणि भांडं पडलं, खरंच , दिवसभर इतकी कामं करून दमून झोपलेली असतेस , माझ्यामुळे तुला झोपेत… “

“काकू , प्लीज नको ना गं असं बोलूस , आणि sorry काय ?, थांब पाणी देते तुला आधी”

काकूला पाणी देऊन तिला हात धरून सकाळचे सगळे आवरून श्वेताने चहा बिस्कीट दिले.

“तू झोप गं परत हवी तर , आता मला नको आहे काही” काकू श्वेताकडे बघत हसत बोलल्या

“छे गं, आता नाही लागणार परत झोप , आता मस्त योगा करते , यश आणि सुबोधला पण उठवते, अगं सगळी कामं आटोपता आटोपता दुपार  होतेच, उलट बरं झालं लवकर जाग आली , सगळं वेळेवर आवरेल माझं, तू झोप आणि, आराम कर, मी थोड्यावेळाने मस्त नाश्ता आणते तुझ्यासाठी”

थोड्यावेळाने मेधाचा व्हिडीओ call आला आणि तिने श्वेताचे मनापासून आभार मानले. आईची चौकशी आणि अनेक सूचना दिल्यानंतर काकू हसून म्हणालीच, “ बघ गं श्वेता ही माझी आई का मी हिची, केवढ्या त्या सूचना”

“अगं काकू मुली होतातच आईची आई अश्यावेळी , तिला नको बोलूस काही , बिचारी इतकी दूर आहे तर किती काळजी असेल तुझ्यासाठी”

“ बरं बरं , उंदराला मांजर साक्षी”

आणि सगळेच हसायला लागले.       

श्वेताने पटापट सुबोध आणि यशच्या मदतीने सगळी कामं हातावेगळी केली. नाश्ता, जेवण आणि सगळं आटोपून द्पारी दोन वाजता श्वेता जराशी टेकली. अर्धा तासाने उठली, तर तिला जरा कणकण जाणवली, ती मनातून घाबरली. आता देवाने काय वाढून ठेवलं आहे समोर म्हणून थर्मामीटर मध्ये ताप बघितला तर एक ताप होता. सुबोधला उठवलं आणि त्याला सांगितल

“सुबोध ताप आलाय रे मला”

तो दचकून उठला “ काय ? किती ?

“अरे एक आहे , पण आता काय करायचे?

“हे बघ घाबरू नकोस अशी, आणि उगाच डोक्यात काही भलतेसलते आणू नकोस, ताप काय दुसरा कोणताही असू शकतो, तू एक काम कर दिवसभर आज पूर्ण आराम कर , बाकी मी बघतो”

“अरे असं कसं , काकू पण आहे बेडवर ,वर मी अशी झोपून राहिले तर कामं कोण करणार सगळी”

“वेडी आहेस का ?मी करणार नाही का सगळं? मी तुला गरम पाणी आणून देतो ते पी , एखादी पेन किलर बघतो आहे का”

“अरे काकूंना चहा देशील का करून प्लोज, आणि त्यांची औषधं पण “

“हे प्लीज वगैरे आधी मागे घे, प्लीज काय, sorry काय,”

सुबोध काकूंना चहा द्यायला खोलीत गेला तेव्हा त्या बऱ्यापैकी उठून बसल्या होत्या

“काय रे तू कसा आलास चहा घेऊन , श्वेता कुठे ? बरंबीरं नाहीये कि काय?”

“काकू श्वेताला ताप आलाय, बिचारी खूप disturb आहे आणि आम्ही टेन्शन मध्ये आहोत कि आता पुढे काय ? ”

“हं…. तिला म्हणावं अजिबात घाबरू नकोस, ही काकू आहे ना तुझी, ही तुझा ताप घालवते बघ”

“काकू तो नेहमीचा ताप असेल तर ठीके, पण हल्ली जरा भीती वाटते हो …. “

“त्या राक्षसी शब्दाचे नावच नको काढूस , हा ताप तो मुळीच नाही मला खात्री आहे. चल आधी मला घेऊन तुमच्या किचन मध्ये, काढा देते तिला गरमगरम प्यायला , लगेच पळून जातो कि नाही बघ ताप”

“काकू पण तुम्हालाच बरं नाहीये ,आणि तुम्ही कुठे हो !”                 

“काकू म्हणतोस ना , मग त्याच हक्काने आणि प्रेमाने मी करणार आहे हे”

शेवटी काकूंच्या विनंतीला मान देऊन तो त्यांना हाताला धरून किचन मध्ये घेऊन आला. त्यांना काढ्यासाठी जे जे हवे होते ते ते दिले , आणि नशिबाने ते घरात अव्हेलेबल होते.

काकू आणि सुबोध काढा घेऊन श्वेताजवळ आले, ग्लानिमुळे तिचा जरा डोळा लागलेला होता. पण काढा गरमगरमच प्यायला हवा म्हणून  सुबोधने तिला उठवले.

“काकू , अगं तू कशी इथे , का उठलीस आणि बेडवरून?”

“ते सगळं नंतर, हा काढा घे आधी पटकन आणि गपचूप पडून राहा”

सुबोधेने डोळ्यांनी काढा घे नाहीतर काकूंना वाईट वाटेल अश्या प्रकारचे समजावले.

काढा घेतल्यानंतर रात्रीपर्यंत श्वेताचा ताप उतरला आणि तिला खूपच बरे वाटले. ती किचनमध्ये आली तर आत सुबोध ओट्यापाशी भाजी फोडणीला टाकत होता आणि डायनिंग टेबलाशी खुर्चीत बसलेली काकू कढईत केलेला साजूक तुपातला शिरा काचेच्या भांड्यात काढत होत्या

“काकू … असं म्हणत श्वेताने काकूंना जाऊन मिठी मारली आणि रडायलाच लागली”

“अगं अगं…. वेडी मुलगी , वाटलं ना बरं माझ्या काढ्याने ?, आणि हे काय रडूबाई , डोळे पूस आधी आणि आमच्या दोघांच्या हातचे गरमगरम जेवण जेवायला तयार हो, आणि बरं का ….हा तुझा सुबोध फार गुणाचा आहे हो खूप, किचनमध्ये कुठे काय ठेवलं आहे बरोबर माहित आहे, आणि भाजी पण मस्त बारीक चिरतो, नवऱ्याला छान तयार केलं आहेस तुझ्या हाताखाली , आणि हेच उत्तम, सगळ्यांना सगळं यायलाच  हवं , आणि ते अश्यावेळी उपयोगी पडतं हो!”

“काकू….श्वेता अजूनही रडत रडतच बोलत होती  “तुला मी इथे आणलं ते तू आजरी आहेस आणि पडलीस म्हणून, तुझी मी सेवा करयाला हवी आहे आत्ता, तर मीच तुझ्याकडून सेवा करून घेते आहे, किती वाईट वाटतंय गं मला”

“श्वेता एक सांगू, खरंतर मी इथे आले , तेव्हा मलाच खूप बावरल्यासाखं झालेलं, हे कोरोनाचे संकट, त्यात तुमची ऑफिसची ऑनलाईन कामं, वर घरात करावी लागणारी सगळी कामं  आणि त्यात भरीस माझी अडचण, पण तू आणि सुबोधने ज्या प्रकारे मला इथे घरातीलच एक म्हणून सामावून घेतलं ना ते बघून मनावरील भार हलका झाला, कोण कोणासाठी कसं उपयोगी पडेल काही सांगता येत नाही,

आपण एकमेकांना हक्काचे मानतो ना गं बाळा, मग हे असं एकमेकांसाठी काय केलं हे कशाला मोजत बसायचं ?, तू माझी गुणी लेक आहेस , आणि ऐक बरं का ….ताप बरा झाला असला तरीही हाच काढा आज रात्री आणि उद्या पण घ्यायचा, कारण ताप परत आला तर परत हे मोठे मोठे टपोरे मोती येतील ना डोळ्यांतून”

“ काकू , तू पण ना” असं  म्हणत श्वेताने काकूला घट्ट मिठी मारली

सुबोध हे सगळं बघत होता आणि मनात एक निश्चय करत होता कि कोरोनाचे संकट जेव्हा जाईल तेव्हा जाईल ह्या माउलीला आपल्या घरीच रहायला आग्रह करायचा , कुठेही जाऊन द्यायचं नाही.